Duurzame groei: 20 jaar groei en ontwikkeling van de tuinbouw
De 20e editie van de Hillenraad100 is voor mij een bijzondere mijlpaal. Het markeert ruim 20 jaar groei en ontwikkeling van de Nederlandse tuinbouw. En wát is er een verschil met de tuinbouw van 2003. Om dit te markeren met een beperkt aantal steekwoorden is niet eenvoudig. In twee decennia zijn er tal van nieuwe begrippen in de tuinbouw geland. Afkortingen, zoals LED, AI, PE, ESG, UNSDG, CSRD, ETS, KRW, maar ook begrippen zoals geopolitiek, internationaliseren, consolidatie, verduurzamen, energietransitie, eiwittransitie, gen-Z, influencers en Extinction Rebellion. En nog veel meer natuurlijk.
Wat er niet veranderde
De focus ligt al snel op wat er veranderd is, maar soms moet je ook kijken naar wat er niet veranderd is. Soms was dat gewenst, soms ongewenst. Bijzonder genoeg is het glastuinbouwareaal nagenoeg gelijk gebleven op circa 10.000 ha. Helaas is dat bestand in die twintig jaar wel verder verouderd. Ook worstelen we al twintig jaar met de energieprijs en de beschikbaarheid en kosten van arbeid. Er zijn weliswaar enorme stappen gemaakt, maar deze thema’s blijven continu onze aandacht vragen. In de afgelopen jaren waren er ook disruptieve technologieën die de wereld en de tuinbouw op slag zouden veranderden. Veelbelovend, veelbetekenend, maar vele nog in de kinderschoenen met de bijbehorende kinderziektes.
Vooruitgang meten
Het is altijd lastig om te meten wat we al bereikt hebben, want hoe meet je vooruitgang? En wat is vooruitgang? Is dat economisch groei, groei in welvaart, groei in welzijn? Of groei in kennis, participatie en transparantie? Het inzicht dat bij mij in deze twintig jaar is ontstaan, is dat uiteindelijk alles gaat over verbondenheid. Verbondenheid met de markt, de klant, de collega, de omgeving, de natuur, de maatschappij, de politiek en last but not least de verbondenheid met dierbaren en met jezelf. We blijven daarbij steeds gebiologeerd om iedere vooruitgang te meten en de vooruitgang te duiden. De mens wordt immers gedreven door streven naar groei en ontwikkeling. Dat geldt ook voor de tuinbouw, ook die wordt gedreven door het streven naar continue verbetering en innovatie. Twintig jaar geleden zijn wij daarom met de Hillenraad100 begonnen als een meetlat voor de groei en ontwikkeling van de tuinbouw. Dit door een selectie te maken van de 100 meest toonaangevende ondernemingen, deze te typeren in profielen en van een notering te voorzien om daarmee de vooruitgang in beeld te brengen. De meetlat.
Hillenraad100-netwerk
Rondom de Hillenaad-ranking is ondertussen een community ontstaan. Dit netwerk heeft zich in die twintig jaar stevig ontwikkeld en kenmerkt zich door gedreven ondernemers en ondernemingen. Die geven met grote ambitie vorm aan de tuinbouw van nu en van de toekomst. Ze zijn zich in veel opzichten bewust van hun verantwoordelijkheid voor hun medewerkers, hun klanten, het product, de veiligheid, de productbeschikbaarheid, de duurzaamheid en het maatschappelijk draagvlak. Dit vraagt veel van de onderneming in termen van marktbereik, schaalgrootte, professionaliteit, concurrentiekracht en uiteindelijk haar license to operate. Want als er iets nieuw is aan de dimensies van ondernemerschap is het wel het bewustzijn van de kwetsbaarheid van onze sector als het gaat om politiek en maatschappelijk draagvlak. Het gaat om duurzame groei. Dat lijkt een nieuwe dimensie, maar grijpt in de basis terug op de traditie van gedegen vakmanschap, een groot verantwoordelijkheidsgevoel en de vaste overtuiging dat je elkaar nodig hebt om vooruit te komen. Het blijft dus gewoon een kwestie van verbinden en je gezonde verstand gebruiken. Dat kunnen we als gezamenlijke tuinbouw toch ook de komende twintig jaar wel weer voor elkaar krijgen? Duurzame groei, natuurlijk en vanzelfsprekend.